In memoriam, Johan Ballegeer

Lissewege verliest een monument, Johan Ballegeer is niet meer

Op nieuwjaarsmorgen 1 januari 2006 is Johan Ballegeer overleden. Hij zou op 9 maart aanstaande 79 jaar zijn geworden.
Johan Ballegeer zal de geschiedenis ingaan als de grondlegger van de Lisseweegse geschiedschrijving. In ontelbare werken en boeken bracht hij het rijke verleden van z’n witte dorp. Honderden groepen leidde hij rond op Ter Doest en in Lissewege’s dorpscentrum. In de jaren 1960 was hij ook de oprichter van het Poldermuseum in Lissewege, dat later uitweek naar Heist. Voor de Heemkundige kring St Guthago leverde hij honderden bijdragen over de geschiedenis van Lissewege en de Zwinstreek in het blad ‘Rond de Poldertorens’. Van dit blad was hij de laatste 5 jaar ook nog de hoofdredacteur. In 1986 was hij ook nog de stimulator achter de heroprichting van de VVV-Lissewege en was de initiatiefnemers zeer genegen. Op die manier werd zijn pionierswerk verdergezet.
Johan Ballegeer was een gevierd jeugdschrijver. De titels ‘Zoals alle water keert weer naar de bron’, ‘Tamarah wil ook mee’, ‘Allen die naar het zwaard grijpen’, ‘Barbe wil geen Rapier’, ‘Celienes grote oorlog’ en nog vele andere titels klinken in de oren van de jeugdige en minder jeugdige lezers. En dan kwam er in 1986 het boek ‘Geen meiden aan boord’ waarvoor hij uit handen van Koning Boudewijn de Staatsprijs voor jeugdliteratuur kreeg. Het succesboek werd ook vertaald in het Frans en het Duits.
Een van z’n laatste stukken die hij bracht over Lissewege was een bijdrage voor het boek ‘Lissewege & Ter Doest, monnikenwerk’. Daarin beschreef hij het volkse leven in het witte dorp.
Samen met Rudy Desmedt maakte hij afgelopen zomer 2005 nog 23 radiodocumentaires over de geschiedenis van de dorpen in de Brugse vlakte die uitgezonden werden bij de Brugse Regionale omroep VBRO.
Met Johan Ballegeer verliest Lissewege een pionier en een monument, maar vooral ook een appart mens vol levenswijsheid, spreuken, gezegden, anekdoten, lapnamen. En met heel veel liefde voor z’n vrouw Anna, z’n 3 dochters, vijf kleindochters, een kleinzoon en z’n Lissewege die hem nooit mag vergeten.
Op vraag van de VVV-Lissewege plaatst de stad Brugge in het voorjaar van 2006 een gedenkplaat voor Johan Ballegeer aan de gemeentelijke bibliotheek 'De oude pastorie'. Zo krijgt hij een blijvend baken in het Witte dorp.

Hij werd begraven op Driekoningendag 6 januari 2006 om 10 uur in de kerk van Lissewege.

Zoals alle water keert weer naar de bron

Als 't windstil is in mij geworden, laat de broeders van de orde, mijn asse strooien in de felle westenwind, zodat ze heel hoog vliegt, ver, gezwind.
Strooi eerst een handvol bij het riet, ik hield van 't ruisend polderlied. En ook een greepje naast een rode roos, eens plukt ze wel 'een meisje loos'. En laat mijn kleindochter er tango mede dansen. Ik greep te weinig de geboden kansen.
Een anders vierde strooi je maar in zee, want ik wil zwalpen met de golven mee. En dan de rest, daar zorgt wel voor de wind, die waait naar Sefarad, mij zo bemind. En ook dwarrelt er wat in Israël, want net als het water, keert stof weer naar de wel.
Maar voor je mijn omhulsel stijf en koud, aan 't loutrend vuur hebt toevertrouwd, Breng het toch eerst naar Lissewege's kerk, die met haar dertien roeden tart het zwerk.
Want zulke tempel zeven roeden lang, vijf hoog, drie breed, maakt mij niet bang. Als Hiram zal ik liggen met het woord. Het hoeft niet doorgezegd en niet gehoord.
Van uit het eeuw'ge Oosten zal ik altijd bij je zijn, mijn lieve vrouw, mijn kinders, allen mijn, Mijn kleinkinders en broeders al, ter Ere van de Opperbouwmeester van het Heelal.
Johan Ballegeer

Zijn leven & carriere

Johan Ballegeer werd geboren in Lissewege op 9 maart 1927. Hij overleed totaal onverwacht op nieuwjaarsmorgen 1 januari 2006. Hij was hoofdredacteur van een tijdschrift voor geschiedenis en archeologie, en museumconservator. Johan Ballegeer is getrouwd met Anna van Hulle en heeft drie dochters, vijf kleindochters en één kleinzoon. Zijn omgeving was dus overwegend vrouwelijk, en wellicht komt het daardoor dat meisjes in zijn boeken de hoofdrol speelden. Schrijven was zijn belangrijkste hobby, maar Ballegeer las ook zeer graag. Honden en paarden waren zijn lievelingsdieren.. én gebakken paling was zijn lievelingsdiner. Johan Ballegeer bezocht heel wat landen, voornamelijk in Europa.

Wil je de weduwe van Johan Ballegeer een brief of rouwbetuiging schrijven, dan kan je deze richten tot dit adres: Europastraat, 24 in 8380 Lissewege.

De vader van Johan Ballegeer, een fabrieksarbeider, zette zijn zoon al vroeg aan tot schrijven. Tegen de directeur van het college zei hij: 'Dit is mijn zoon. Hij moet onderwijzer en ook schrijver worden.' Op school was geschiedenis altijd Johans lievelingsvak; daarna werd het zijn hobby. Hij vond geschiedenis een leerschool voor het leven. Door het verleden, zei hij, kun je het heden beter begrijpen. Johan Ballegeer heeft deze grote belangstelling altijd gecombineerd met zijn uitzonderlijk verteltalent. Dat leverde een reeks prachtboeken op, die niet alleen jongeren maar ook volwassenen graag lezen. In het totaal schreef hij meer dan honderd boeken.

Méér dan 100 boeken!

De meeste boeken zijn historische verhalen over bekende en onbekende personages, en veelal uit het eigen Vlaamse verleden. Ballegeer vond de geschiedenis van doodgewone stervelingen even interessant als die van de grote namen. Details en anekdotes maken zijn verhalen levendig. In de meeste boeken speelt een meisje de hoofdrol. Dat is ook het geval in "Geen meiden aan boord!", hét succesboek van deze auteur waarin Marjanne, als jongen verkleed, aanmonstert op een Ijslandvaarder. Door speurwerk verzamelde Ballegeer de gegevens voor zijn boeken. Met research en documentatie was hij trouwens voortdurend bezig, want dat is het eigenlijke werk. Hij schreef alles wat hij vond op steekkaarten; dat zijn er wel honderd per boek. Dan komen alle jaartallen en andere informatie op een groot blad. Een goed historisch boek moet kloppen tot in het kleinste detail; alles moet waar óf mogelijk zijn. En daarna moet hij het verhaal alleen nog schrijven... dat gaat vanzelf.

Boeken schrijven deed Johan Ballegeer nog met de hand, in gewone schoolschriftjes. Als er vier vol waren, wist hij dat er weer een boek klaar was. Het gevoel van woordjes te krabbelen op papier, wilde hij voor geen geld missen. Ballegeer onderhield contact met zijn lezers, en hij hield rekening met hun oordeel, vooral met dat van de jongeren. Als het verhaal hen niet interesseert, lezen ze het niet. De mooiste prijzen die hij met zijn boeken in de wacht heeft gesleept, vindt hij dan ook de prijzen van de Kinder- en Jeugdjury's voor "Geen meiden aan boord!", "Celines grote oorlog" en "Lien gaat naar Amerika".