Antwoorden rond wetenswaardigheden uit Lissewege's heden en verleden.



Wist je dat er ooit een zandbank voor de Vlaamse kust 'Banc de Lisseweghe' genoemd werd?

Op een militaire kaart 'Topogravé et imprimé à l'institut cartographique militaire' uit 1912 die we onlangs konden aankopen, ontdekten we dat er voor de kust van het huidige Zeebrugge een zandbank ligt/lag met de naam 'Banc de Lisseweghe' of 'Lisseweghe banc'. Wellicht is deze zandbank genoemd naar Lissewege, daar Zeebrugge voor 1899 niet eens bestond en het grondgebied van Lissewege zicht uitstrekte tot aan de zee, met als buur/kustgemeenten Blankenberge en Heist. Lisseweges grondgebied lag trouwens tot waar het Schipdonkkanaal en het Leopoldkanaal in de zee stromen, vandaag beter bekend als de Pierre Vandammesluis. Op een recente zeekaart vonden we de Lissewegebank echter niet meer terug. Mogelijks kreeg die een andere naam sinds 1912. De militaire kaart toont nog meer leuke details op Lisseweges grondgebied van toen, zoals het Middeleeuws leenhof Beuckemaere, een feodale hoeve die op het eind van de jaren 1970 werd afgebroken om plaats te maken voor de diepzeekaaien in de Zeebrugse achterhaven.

Wist je dat Lissewege in z'n zelfstandige geschiedenis 18 Burgemeesters had ?

Lissewege is sinds 1971 een fusie-gemeente van de Stad Brugge, maar tijdens z'n onafhankelijk bestaan als gemeente had Lissewege ooit 12 Hoofdmannen, tijdens de Hollandse tijd één Meier ( 1804 - 1816 ) en 18 Burgemeesters. De eerste Burgemeester was Patricius de Laere ( 1816 - 1825 ). Zijn zerk zit links van de calvarie op het kerkhof van Lissewege. De laatste Burgemeester van het Witte dorp was François Rosson. Hij was Burgervader van 1953 tot 1970. Hij was het die het bestuur van de Gemeente Lissewege moest overdragen aan Michel Van Maele, Burgemeester van de Fusiegemeente 'Groot Brugge'. Wij tonen hier de foto's van 7 Lisseweegse Burgemeester tussen 1889 en 1971.

Foto's: V.l.n.r Josephus Dhont ( 1889 - 1895 ), Constand Maenhout ( 1896 - 1920 ), Eligius Denys ( 1921 - 1926 ), Jan Maenhout (1927 - 1938 ), Adolf De Grande ( 1939 - 1946 ), René De Geeter ( 1947 - 1952 ) en François Rosson ( 1953 - 1971 ).

Wist je dat Lissewege ooit 6 windmolens had?

Lissewege had ooit zes windmolens. Waar de Koutermolen stond werd tot nu toe nog niet achterhaald. Er was vooreerst de Raaswallenmolen op de Evendijk (nu Zeebrugge).

Dan was er de Beukemaeremolen bij de historische hoeve Beukemaere, die reeds verdween voor er ooit een foto van gemaakt kon worden. De molen staat wel op de kaart van van het Zwin (Claissins, 16de eeuw).

De derde molen was Seventjesmolen net buiten het dorpscentrum van Zwankendamme. Alleen het molenhuis staat er nog en is nu het restaurant 't Molentje langs de Zeebruggelaan. Ook deze molen staat op de kaart van Claissins en van Pourbus.

De Dorpsmolen of Zwarte molen stond bij de Tiendenbrug. Hij wordt reeds vermeld in 1555 als liggende wip bij het Sint Jorismaeyken. Sint Joris was de patroon van de schutters en de gaaien werden op de wieken geplaatst. Tussen de twee wereldoorlogen kon je op feest- en kermisdagen van in het dorp tussen de wieken een grote leeuwenvlag zien wapperen. De molen verloor in een hevige najaarsstorm zijn wieken. In 1960 werd hij defenitief gesloopt.

Wat verder op de oostelijke oever stond de Witte molen. Deze olieslagmolen die ook graan maalde droeg de fiere naam 'De Lissewegenaar' en dateerde van 1855. Deze geklasseerde molen stond jaren vervallen, door een familieruzie. In 1987 liet Minister Waltniel de molen schrappen van de monumentenlijst, en zo ging door onbegrip Lissewege's laatste windmolen verloren. In 1988 droomde de Stad Brugge er van om een molen uit Zarren in Lissewege herop te richten. Dat ging niet door. De molen werd wel in Brugge op de vestingen geplaatst...

Foto's V.l.n.r: De Dorps- of Zwarte molen op een kaart uit 1709, de Zwarte molen in de jaren 1950, de Zwankendamme-molen op een 18de eeuwse kaart, de Zwankendammemolen voor hij werd gesloopt in 1929, de Witte molen langs de Lisseweegse Vaart, Lissewege's laatste molen of de Witte molen in ruïne.

Wist je dat 'Boeketje Vlaanderen' ooit in Lissewege te gast was?

De voorloper van het toeristische TV-programma 'Vlaanderen Vakantieland' was 'Boektje Vlaanderen' in een presentatie van Gerty Christoffels.

De voorlaatste aflevering van dit zaterdagavondmagazine werd in 1989 opgenomen in Lissewege. Op de foto's herkent u zeker Gerty Christoffels in gezelschap van VVV-Voorzitter Rudy Desmedt.

Foto links: Aan tafel in het Spaniënhof. Foto rechts: De opnameploeg met Gerty gaat de toren op.

Wist je dat Lissewege destijds Koninklijk bezoek kreeg ?

Prins Albert en prinses Paola van België, waren in de jaren 1960 regelmatige bezoekers van Lissewege & Ter Doest. Zo kwam Koning Albert vaak met z'n motor naar Ter Doest voor een drankje onderweg.

In 1967 kwam, het toen nog jonge gezin, naar Lissewege om er te prinsenkinderen te laten kennis maken met het plattelandsleven. Op de foto's (links en rechts) hieronder ziet u prinses Paola die de kinderen op de rug van een boerenpaard plaatst.

Op het paard v.l.n.r: kroonprins Filip, prinses Astrid en vooraan de jongste spruit prins Laurent.

Op de centrale foto staat prins Albert - de later koning Albert II - met op z'n schouders z'n dochter prinses Astrid.


Wist je dat de NMBS ooit een affiche maakte van Lissewege ?

In 1948 liet de NMBS een affiche tekenen door de bekende kustschilder Herman Verbaere met het beeld van Lissewege. Deze affiches waren bedoeld om het toerisme per trein te promoten.

Zo schilderde Verbaere nog diverse andere affiches voor de kust en het binnenland. Herman Verbaere kwam later nog vaak naar Lissewege schilderen.

Zo was hij ook de tekenaar van het postzegel dat door de Posterijen en door toedoen van Johan Ballegeer en de VTB in 1968 werd uitgegeven.



Wist je dat Valerius de Saedeleer ooit in Lissewege woonde ?

Valerius de Saedeleer woonde van 1898 tot 1901 in Lissewege. Deze grote kunstenaar van de Latemse school woonde toen in een boerderijtje langs de Ter Doeststraat, in niet al te beste omstandigheden.

Hij heeft Lissewege ontelbare keren op doek gezet. Met regelmaat komt er nog een 'Lissewege-doek' te koop op een veilig. Eén van z'n winterlandschappen met Lissewege als decor hangt in het Brugse museum voor Schone kunsten 'Groeninghe'.

In Lissewege werd het vroegere 'Jaagpad' langs het Vaartje in 1965 naar hem genoemd: het 'Valerius de Saedeleerpad'. Hieronder ziet u de kunstenaar en enkele van zijn Lissewege schilderijen.



Wist je dat het Spaniënhof ooit een Duits hoofdkwartier was ?

Tijdens de eerste Wereldoorlog 1914 - 1918 was het Spaniënhof - dat toen 'In De Dry Koningen' heette, de 'mess officieren' van het 'Marinekorps Flandren'.

De Duitse officieren kwamen er dus hun buikje rond eten. Fiedler was de huistekenaar van het marineblad 'Am Flanderns Küste'.

Op de tekening hieronder ziet u hoe vrolijk hij zich uitliet over de Lisseweegse kinderen die brood en kolen steelden van een Duitse soldatenkar. Deze tekeningen waren

destijds te zien op de muren van de gelagzaal van de herberg. Eind de jaren 1960 werden de tekeningen met behangpaier overplakt en verdwenen voorgoed.

Wist je dat Lissewege ook een kerkpolitie had ?

Net zoals in vele Vlaamse kerken moest kerkpolitie of 'Suisse' er voor zorgen dat de orde gehandhaafd bleef tijdens de erediensten in de kerk en bij de rondgang van processies en de Ommegang.

Hij had een eigen uniform en een speciale hoed. Op kermiszondag en op feestdagen stak hij een greep hanepluimen op z'n hoed.

Hij droeg ook een steek met daarop de titel 'Kerkpolitie Lissewege'. In de hand droeg hij een 'hellebaard'.

De 'Suisse' had in de Lisseweegse kerk vooral veel 'toezichtwerk', helemaal achteraan in de kerk, waar de gratis en kapotte stoelen stonden. Voor deze stoelen diende geen 'stoeltjesgeld' te worden betaald

en werden deze zitsels vaak gebruikt door een speciaal onderdeel van de dorpsbevolking. In Lissewege had deze plaats een aparte naam: 'De Havermarkt'.

Het volledige uniform en wapen is bewaard. Hieronder ziet u de zowat enige bewaarde foto's van Lissewege's laatste Suisse Wardje Van Dycke.

Wist dat de komieken 'Gaston & Leo'een film opnamen in Lissewege ?

Lissewege kreeg ik 1986 een formidabele promotie daar de eerste 3 minuten van de Vlaamse film 'Paniekzaaiers' van Gaston & Leo opgenomen werd

in het witte dorp. In de prent zijn Gaston en Leo politiespeurders die de ontvoering van negen vrouwen moeten onderzoeken. Die negende

vrouw is een non die in de kerk en toren van Lissewege met een andere zuster de klokken komt luiden. Via de luidkoord trekt de

ontvoerder haar op de klokkenzolder en gaat de ontvoering verder via een klaarhangende helikopter boven de toren. Bij het wegvliegen van de

heli is een prachtig panorama van Lissewege te zien. De rol van de toegesnelde pastoor in het stuk is Lissewegenaar wijlen Jozef Demaré,

en jarenlang de voorzitter van de toneelkring 'Kunst vindt gunst'.